Telegram cunsumadëures novëmber/dezëmber 2014

Cunć dla Vodafone y dla Telekom falc ortià tres e-mail dai Paîsc Todësc
Cancelede la e-mail, no dauride les injuntes: ara se trata de programs danusc


Al momënt ciafa tröc consumadus y tröpes consumadësses tl Südtirol cunć da paié da Vodafone Deutschland o Telekom Deutschland por e-mail. La mail contëgn le numer dl cunt, le numer dl tliënt, la soma dl cunt y la tomanza. Implü él scrit che le cunt é tl'injunta sciöche documënt PDF, y sce ara ne va nia da le daurì cun le fonin, désson le fà cun le PC.
Le documënt PDF contëgn indere n software danus. Ara nen va de trapoluns da foradecà che prô da rové pro i dać personai di tliënć. Porchël: no tignide cunt dla e-mail y canceledela y no stede a daurì la injunta!
Consëis por se stravardè da de te‘ mails ciafëise sön www.verbraucherzentrale.it.


Vacanza da d‘invern: metede averda ala dërta proteziun cuntra le sorëdl

Te tröc produć cuntra le sorëdl vëgnel adorè nano-particoles de biossid de titan, che à conseguënzes sön nosc corp che i ne sun nia ćiamò bugn da calcolè. Al é saurì assà da stabilì sce n produt contëgn nano-particoles o manco. Da messè dl 2013 él en forza te döta l'Europa le Regolamënt europeich sön i cosmetics, aladô de chël che les nano-particoles mëss gnì detlarades esplizitamënter sön la confeziun dl produt. Sce al é inće biossid de titan laìte sot forma de nano-particoles, mëssel gnì detlarè a pert. Sce la crema da sorëdl contëgn n ingrediënt sot forma de nano-particoles é la diziun "nano" obligatoria.
Por avëi n cheder dla situaziun tl Südtirol, unse controlè les listes di componënć de cremes da sorëdl te cater botëghes de Balsan (Interspar, Iperpoli, Tigota' y Naturalia), por ciafè cremes che ne contëgn nia biossid de titan sot forma de nano-particoles. Sön nosc sit ww.verbraucherzentrale.it ciafëise na lista de cremes zënza nano-particoles.
Metede averda: inće sce n valgönes cremes de n cer' produtur ne podess nia contignì biossid de titan te nano-particoles, n’él nia dit che chësc veles por dötes les cremes fates y comerzialisades da chël produtur. Porchël él a vigni moda bun da controlè la lista di componënć de vigni produt denanco le cumprè.


Retlam y „privacy“ – basta cun telefonades de retlam

Feter vigni dé gnunse desturbà da boteghiers telefonics che se contatëia sön la linea fissa o söl fonin. Y impede se gode nosc tëmp lëde sunse te n iade sot n cogol de ofertes de de vigni sort.
Sce nosc numer de rëi fissa é tl liber dl telefonn vara da se scrì ite tl Register dles oposiziuns. I numeri metüs ite te chësc register ne po nia plü gnì contatà por propostes de retlam.
En ocajiun dla sotescriziun de vigni contrat vëgnel damanè do le consëns da adorè i dać. Important: le consëns dl tratamënt di dać aladô "dl contrat" (por ejëmpl por le perfezionamënt de contrat por n fonin) mëss gnì desfarenzié dal consëns por operaziuns de marketing.
Consëi: controlede ti contrać stlüć jö sce i ëis dè chësc consëns. Ara va a vigni moda da le trà zoruch te vigni momënt zënza problems.
Sce i gnun impò contatà é la cossa plü scëmpla y da faziun, ćiamò dì madër "Nou, dilan" y stlü jö la conversaziun.
De plü informaziuns é da ciafè sön: www.centroconsumatori.it.


Desdì por tëmp y ora l’assiguraziun: metede averda, aladô dl contrat vêlel d’atri terminns

Dal 1° de jenà dl 2013 ne mëss les assiguraziuns de responsabilité zivila dl auto nia plü gnì desdites. Chësta novité s’à deslarié fora sciöche n aiet y i consumadus l'à tuta sö ion.
Baldi vëgnel inće a s’al dè n valgönes incomprenjiuns. Tröc consumadus mina che le dovëi da ortié na desdita por scrit, sides gnü tut jö por düć i contrać d’assiguraziuns. La ZC ves recorda che le dovëi de desdita é gnü tut jö por la responsabilité zivila dl auto ("rc auto"), mo vel tres ćiamò por d’atri contrać, sciöche le medefüch, la maratia, l'inzidënt, la responsabilité zivila dl capofamilia, la sconanza legala, y i.i. De plü informaziuns sciöche lëtres d'ejëmpl por desdì ciafëise chilò www.verbraucherzentrale.it.


Telecom Italia: la tassa de coliamënt toma demez, la tassa de basa vëgn alzada de 1 n euro y la tarifa de basa é dui iadi tan alta

Al 1. de novëmber gnaràl alzè la tarifa mensila di utënć cun n contrat de basa de Telecom Italia da 17,54 euro a 18,54 euro al mëis. Al gnarà tut demez la tassa de coliamënt de 5,04 zentejimi, mo la tarifa de basa passarà da 5,04 zentejimi al menüt a 10 zentejimi al menüt por les telefonades nazionales. A chësta moda sarà i cosć do dal pröm menüt de conversaziun telefonica dui iadi tan alć.
N stlaf porchël por düć chi utënć, sovënz nen vara de utënć plü vedli, che fej püćes telefonades y n'à nia na conesciun a internet. Bele dan dal aumënt ê la tarifa de basa chëra che fajô fora le plü.
Le consumadù po dagnora se informè sön les ofertes sön le marćé por se stravardè dai aumënć y mudé operadù canche i cosć va sö demassa. Metede averda! Sce ara va ne stede a mëte massa averda al marketing mo informesse naôta sön ći che le marćé pîta y fajede indortöra i cunć zënza se desmentié che n ann à 12 mëisc.
Pro les sëntes dla ZC él a desposiziun nüsc consulënć y nostes consulëntes dles telecomunicaziun por analisé debann les ofertes plü vantajoses y d’ater material informatif che é inće söl sit: www.centroconsumatori.it.


Strom y gas: prisc plü alć dal 1. d’otober
Les families dl Südtirol paia 200 euro deplü co la mesaria europeica


I prisc preodüs por le trimester otober – dezëmber dal'Autorité por l'energia eletrica y le gas s’alza: +5,4% por le gas y +1,7% por l’energia eletrica. Por na familia mesana dl Südtirol ô chësc dì paié por le strom y le gas zirca 70 euro implü al ann. Aladô dles calcolaziun dl portal da paridlé www.facile.it, paia les families talianes ćina 200 euro deplü, respet ala mesaria dles tarifes paiades tl’Europa.
Che che chir na miù oferta söl “marćé lëde”, po porvè da adorè le "Trovaofferte" a desposiziun söl sit dl'Autorité por l'energia eletrica y le gas www.autorita.energia.it. Les ofertes a confrunt é chëres dles impreses che à fat para volontariamënter al program de confrunt. L'iscriziun n’é nia obligatoria: por chësta rajun podéssel ester söl marćé propostes de d’atres impreses, che n’é nia tl Trova-offerte y che podess ester inće miù marćé.
Metede averda: n'oferta n’é mai ma “la miù marćé”, inće sce le rapresentant fajarà daldöt por se baié sö! La ZC é a desposiziun por confrontè les ofertes desvalies.


Can àn pa le dërt da ciafè na detrata dala cuta sce an cumpra n garage?

Tratan la consulënza tl ćiamp di imobii pro la ZC sozédel sovënz che nüsc utënć damanes sce ara va da trà jö dala cuta i cosć da fà n garage. La detraziun Irpef dl 50% speta inće sce al vëgn cumprè n garage che alda pro n'abitaziun, mo ma sce al é nü y ma en referimënt ai cosć de realisaziun.
Mo an mëss tignì cunt de n valgügn aspeć:

  • 1. le paiamënt mëss gnì fat tres paiamënt bancar, cun indicaziun dla lege, dl benefiziar dla detraziun y dla dita de costruziun dl garage;
  • 2. atestaziun di cosć da pert dla dita de costruziun.

An po s’anuzé dla detraziun dl 50% inće tl caje de intervënć de restrotoraziun o manutenziun straordinara dl garage y post da lascè l’auto, mo al mëss aldì laprò bele dan le scomenciamënt di laûrs.
La detraziun dl 50% vëgn aplicada ales spëises sostignides ćina ai 31 de dezëmber dl 2014. Dl 2015 s’arbassarà la detraziun al 40% y dl 2016 saràra indô dl 36%.
De plü informaziuns é da ciafè pro la dot. Daniela Magi y la dot. Margaret Brugger tla ZCS (Tel 0471-975597) o sön www.verbraucherzentrale.it.


Tliënć dl’energia che ne paia nia: assoziaziuns di consumadus critiches devers le regolamënt nü

I ultimi dać lascià alsavëi dal’Autorité dl’energia eletrica y sorvisc idrich integrè (AEEGSI), é tlers por ći reverda i tliënć che ne paia nia: ći che pësa deplü sön les somes di paiamënć tardis n’é nia les utënzes de ćiasa mo chëres comerziales, de pices impreses y ënć locai. Les Assoziaziuns di Consumadus lascia alsavëi che ares n’é nia a öna cun na regolamentaziun massa complicada dl’Autorité por l’energia eletrica, le gas y le sistem idrich integrè y se damana deperpo provedimënć plü tlers y scëmpli.
Les Assoziaziuns di Consumadus conscidrëia la proposta dl’Autorité da cherié na "banca dać de che che ne paia nia" na cossa particolarmënter prigorosa y critica, che risćia da portè pro a destorjiuns pesoćes te n setur che é bele problematich. La mosöra é massa pesoćia, nia da azetè, ajache la soma n’é nia alta y chësc reverda ma les aziëndes, che se dà bele da tëmp jö cun operaziuns de recuperada y cartolarisaziun (zesciun/venüda) di credić.


Vacanzes: tëmp de arobades te ćiasa
La Zentrala di Consumadus dà consëis sön co se sconè dai ler
i

Le tëmp dles vacanzes é inće la sajun alta por i leri. Mo sce an mët averda vara da tignì fora tröpes arobades: no lascede i üsc de sorà y les finestres mez-davertes, no ascognede les tles defora, dijedi dagnora ai vijins che i sëis demez, y i.i. Les somes investides te mosöres de prevenziun é dagnora scioldi spenüs sciöche al alda, che po inće gnì trać jö dales cutes.
Sce i ti ćiarëis n pü’ plü avisa a osta ćiasa sëise magari bugn da ciafè fora olache ara sceca. Por ejëmpl: saradöres standard, ancoraji a mür debli, puntì nia renforzà, finestres de ćianoa zënza saradöres implü y i.i....
Cun mosöres adatades de prevenziun vara da tó y jì impara. L'investimënt po inće gnì trat jö pro la detlaraziun anuala dl davagn (IRPEF). Les mosöres adotades ćina la fin dl ann po gnì trates jö dl 50% (cun IVA laprò); la soma mëss gnì trata jö te cuotes anfat te 10 agn. Por le 2015 va la detraziun jö al 40%, y dal 2016 saràra dl 36%. Por deplü informaziuns: www.centroconsumatori.it.

like-512_0.png

like-512_0.png